Các Phương Pháp Phân Loại Bulong Bạn Cần Biết
Ngày nay bulong được phân chia làm nhiều dạng khác nhau, tùy theo công nghệ chế tạo hoặc phạm vi ứng dụng. Các loại bulong phải thiết kế theo một tiêu chuẩn để đảm bảo tính lắp lẫn cũng như có cơ sở để đánh giá được chất lượng của bulong.
1. Theo phương pháp chế tạo và độ chính xác gia công
Được chia làm 3 loại: Thô, nửa tinh và tinh
- Bulong thô được chế tạo từ thép tròn, đầu bulong được dập nguội hoặc dập nóng hoặc rèn; ren được tiện hoặc cán lăn. Loại này kém chính xác nên chỉ dược phép dùng trong các mối liên kết không quan trọng hoặc trong các kết cấu bằng gỗ.
- Bulong nửa tinh cũng được chế tạo như bulong thô. Ngoài ra, các mặt tựa của đầu bulong và các mặt mút được gia công thêm nhằm loại bỏ bavia.
- Bulong tinh được chế tạo từ thép sáu cạnh, tất cả các phần đều phải được gia công cơ khí. Có hai loại bulong tinh: loại thường lắp vào lỗ có khe hở và loại lắp vào lỗ không có khe hở, loại thứ hai có đường kính phần ren nhỏ hơn đường kính phần không ren.
Trong thực tế, ngoài ba loại bulong nêu trên còn tồn tại một loại bulong siêu tinh, loại này có yêu cầu rất khắt khe về độ chính xác gia công và chúng được sử dụng trong các mối ghép đặc biệt, có dung sai lắp ghép rất nhỏ.
2. Theo vật liệu chế tạo
Thành phần hoá học, cơ lý tính, khả năng nhiệt luyện là căn cứ dể chọn vật liệu chế tạo bulong và chúng được trình bày cụ thể trong các tiêu chuẩn về mác thép theo quy định riêng của mỗi bước. Theo đó, có thể phân loại như sau:
- Bulong được chế tạo bằng thép cacbon, thép hợp kim.
- Bulong được chế tạo bằng thép không gỉ.
- Bulong dược chế tạo bằng các kim loại và hợp kim màu.
3. Theo chức năng
Căn cứ theo mục đích sử dụng các chi tiết lắp xiết được phân chia thành hai loại chính: bulong liên kết và bulong kết cấu. Cách phân loại này liên quan trực tiếp đến hình dạng, kích thước của bulong.
- Bulong liên kết: Chức năng chính của loại bulong này là ghép nối các chi tiết vào nhau trong đó lực chịu tải chính là lực dọc trục, khả năng chịu cắt không có vai trò quyết định. Được sử dụng để liên kết các chi tiết cố định trong máy móc hoặc các kết cấu tĩnh, ít có khả năng chịu tải trọng động.
- Bulong kết cấu: Chức năng chính của loại bulong này là ghép nối các chi tiết, bộ phận kết cấu với nhau trong đó khả năng chịu kéo (tải trọng dọc trục) và khả năng chịu cắt giữ vai trò ngang nhau. Được sử dụng để liên kết các chi tiết hoặc bộ phận kết cấu như dầm, khung cầu,… thường xuyên phải chịu tải trọng động.
4. Theo lĩnh vực sử dụng
Căn cứ vào các lĩnh vực sử dụng, các sản phẩm lắp xiết, có thể được chia làm các loại như sau:
- Bulong cho các công trình cầu.
- Bulong cho các công trình nhà, kết cấu không gian.
- Bulong cho các công trình đường sắt.
- Bulong cho các công trình tàu biển, giàn khoan, dầu khí.
- Bulong cho ôtô và xe máy.
- Bulong lắp ráp cho máy móc thiết bị cơ khí.
5. Theo hình thức bảo vệ chống ăn mòn
Căn cứ vào các hình thức mạ phủ bảo vệ có thể phân loại ra các hình thức như sau:
- Bulong đen mộc: Hàng sản xuất ra nguyên bản như vật liệu thép ban đầu.
- Bulong nhuộm đen: Sau khi sản xuất được nhuộm đen nhờ một lớp oxi hoá trên bề mặt bulong.
- Bulong mạ điện phân: mạ kẽm.
- Bulong mạ kẽm nhúng nóng: chiều dày lớp mạ 50 mm, với ngành điện chiều dày tối thiểu là 55 mm.
- Bulong inox: SUS 304, SUS 316.